بنفشه آفریقایی یکی از محبوبترین گیاهان آپارتمانی است که به دلیل زیبایی گلهایش و سهولت نگهداری، مورد توجه بسیاری از علاقمندان به گل و گیاه قرار گرفته است. اما برای دستیابی به رشد مطلوب و شکوفایی طولانی مدت، ضروری است شرایط محیطی مناسبی از جمله دما و رطوبت را برای این گیاه فراهم کنیم در این مقاله، به بررسی دما و رطوبت ایدهآل برای بنفشه آفریقایی در مراحل مختلف رشد، تاثیر تغییرات فصلی، تفاوت دمای روز و شب و همچنین تاثیر روشهای آبیاری بر دما و رطوبت میپردازیم.
اگر تازه با بنفشه آفریقایی آشنا شدهاید و نیازمند دانستن نکات اساسی نگهداری آن هستید، پیشنهاد میکنیم ابتدا مقاله “۹ گام برای نگهداری موفق بنفشه آفریقایی” را مطالعه کنید تا با نکات مهم نگهداری این گیاه بیشتر آشنا شوید.
۱.دمای مطلوب برای بنفشه آفریقایی
بنفشه آفریقایی در محیطهای معتدل و گرم بهخوبی رشد میکند اما گرمای شدید را تحمل نمیکند. محیط بومی این گیاه، که جنگلهای مرطوب و سایهدار هستند، دمای معتدلتری نسبت به گرمای شدید مناطق باز گرمسیری دارد. در این جنگلها، دما معمولاً بین ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتیگراد است و رطوبت بالاست، ولی خبری از نور مستقیم و گرمای بیش از حد نیست. دمای ایدهآل برای این گیاه بین ۱۸ تا ۲۴ درجه سانتیگراد است. در این دما، گیاه میتواند به خوبی فتوسنتز کند و مواد مغذی مورد نیاز خود را دریافت کند. این گیاه، برای رشد بهینه، نباید به دمای بالاتر از ۲۸ درجه برسد.
۱.۱. تاثیر دمای پایین
این گیاه به سرما بسیار حساس است و دمای پایین میتواند باعث ایجاد لکههای قهوهای روی برگها و در نهایت از بین رفتن گیاه شود.در دمای کمتر از ۱۵ درجه، بنفشه آفریقایی به طور چشمگیری رشد خود را متوقف میکند، به تدریج برگها و گلهای آن پژمرده شوند و ممکن است به بیماریهای قارچی دچار شود.
۱.۲. تاثیر دمای بالا
دمای بالاتر از ۲۹ درجه سانتیگراد برای بنفشه آفریقایی نامطلوب است. گرمای زیاد میتواند باعث سوختن لبههای برگها و کاهش گلدهی شود. در دماهای بالای ۳۰ درجه، گیاه بهطور طبیعی سعی میکند برای حفظ رطوبت، رشد خود را کاهش دهد.
۱.۳. تفاوت دمای روز و شب
بنفشه آفریقایی در طول روز و شب به تغییرات دمایی حساس است. اختلاف دمای روز و شب نباید بیش از ۵ درجه باشد. در طول شب، دما میتواند کمی کاهش یابد، اما نباید کمتر از ۱۸ درجه سانتیگراد باشد. این تغییر دما به گیاه کمک میکند تا دورههای استراحت و فعالیت خود را تنظیم کند ، در طول شب استراحت کند و در روز به رشد خود ادامه دهد.
بهترین دما برای بنفشه آفریقایی در طول روز بین ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتیگراد و در طول شب ۱۷ تا ۲۲ درجه سانتیگراد میباشد.
۲. رطوبت مناسب برای بنفشه آفریقایی
بنفشه آفریقایی، گیاه بومی مناطق گرم و مرطوب آفریقاست، بنابراین در رطوبت نسبی بین ۴۰ تا ۶۰ درصد بهترین عملکرد را دارد. در این شرایط، گیاه میتواند به خوبی رشد کند و برگها و گلهای آن شاداب و سرحال به نظر خواهند رسید.
۲.۱. تاثیر رطوبت پایین
اگر رطوبت محیط خیلی پایین باشد (کمتر از ۳۰ درصد)، ممکن است برگهای گیاه خشک و شکننده شوند و در نهایت گیاه بهخوبی گلدهی نکند. برای افزایش رطوبت میتوانید از دستگاه رطوبتساز استفاده کنید یا گلدان را روی سینی آب و سنگریزه قرار دهید تا رطوبت محیط افزایش یابد.
۲.۲. تاثیر رطوبت بالا
رطوبت بیش از حد نیز میتواند مشکلساز باشد. در صورتی که رطوبت خیلی بالا باشد (بیش از ۷۰ درصد)، شرایط برای رشد قارچها و بیماریهای قارچی مثل پوسیدگی ریشه و کپکزدگی فراهم میشود. بنابراین باید حتماً محیط نگهداری گیاه تهویه مناسب داشته باشد.
۳. بررسی شرایط محیطی در فصول مختلف
تغییرات دما و رطوبت در فصلهای مختلف، ممکن است بر سلامت بنفشه آفریقایی تأثیر بگذارد. در بهار و پاییز، گیاه به طور طبیعی به دمای محیط پاسخ مثبت میدهد و به راحتی رشد میکند. تابستانها به دلیل افزایش دما، باید به آبیاری منظم و حفظ رطوبت توجه ویژه داشت. کاهش دمای محیط در زمستان و استفاده از سیستمهای گرمایشی باعث کاهش رطوبت میشود که نیاز به افزایش رطوبت محیط را دوچندان میکند.
۴. دما و رطوبت ایدهآل در مراحل مختلف رشد بنفشه آفریقایی
۴.۱. رشد ریشه (Root Growth)
وقتی گیاه شروع به ریشهدهی میکند، دمایی بین ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتیگراد مناسب است. رطوبت همچنان باید در حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد حفظ شود. در این مرحله، آبیاری منظم و کافی باعث تقویت رشد ریشهها خواهد شد.
۴.۲. دوره جوانهزنی (Germination)
برای مرحله جوانهزنی، بنفشه آفریقایی به دمایی بین ۲۱ تا ۲۵ درجه سانتیگراد نیاز دارد. در این مرحله، رطوبت نسبی هوا باید بالا باشد، حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد. ایجاد محیطی مرطوب و گرم برای موفقیت در جوانهزنی ضروری است.
۴.۳. مرحله رشد گیاه (Vegetative Growth)
با رشد گیاه، دما باید در محدوده ۱۸ تا ۲۴ درجه سانتیگراد نگه داشته شود. کاهش ناگهانی دما میتواند باعث کاهش سرعت رشد گیاه شود. در این مرحله، رطوبت نسبی باید بین ۵۰ تا ۶۰ درصد باشد تا از بیماریهای قارچی جلوگیری شود.
۴.۴. دوره گلدهی (Flowering)
برای گلدهی مناسب، دمای ایدهآل بین ۲۰ تا ۲۴ درجه سانتیگراد و رطوبت بین ۵۰ تا ۶۰ درصد است. اگر دما از ۲۶ درجه بالاتر رود، گلها به سرعت پژمرده میشوند و عمر کوتاهی خواهند داشت.
۴.۵. تداوم گلدهی (Continuous Flowering)
برای حفظ گلدهی پیوسته، حفظ دما در محدوده ۲۱ تا ۲۳ درجه سانتیگراد و رطوبت در حدود ۵۵ درصد ضروری است. تغییرات ناگهانی دما و یا رطوبت بالا میتواند باعث افت گلها شود.
فصل تابستان زمان مناسبتری برای تکثیر بنفشه آفریقایی است، در حالیکه فصلهای پاییز و بهار بهترین زمان برای گلدهی این گیاه محسوب میشوند.
۵. نکات پایانی دربارهی دما و رطوبت بنفشه آفریقایی
- بنفشه آفریقایی را در مکانی با تهویه خوب و به دور از جریانهای مستقیم هوا (مثل کنار پنجرههایی که باز میشوند یا نزدیک سیستمهای تهویه) قرار دهید تا از شوک دمایی جلوگیری کنید.
- گیاه را در نزدیکی منابع حرارتی مانند رادیاتورها، شومینهها یا زیر نور مستقیم خورشید قرار ندهید، زیرا این شرایط باعث افزایش بیش از حد دما و کاهش رطوبت خواهد شد.
- هرچند بنفشه آفریقایی به رطوبت نیاز دارد، اما تهویه خوب و جلوگیری از تجمع رطوبت روی برگها ضروری است تا از رشد کپکها و قارچها جلوگیری شود.
- یکی از بهترین روشها برای تامین رطوبت مناسب، انتخاب روشهای آبیاری مناسب است. در تابستان، میتوان با استفاده از آبیاری از زیر (Wicking) یا آبیاری فتیلهای، میزان رطوبت را کنترل کرد. همچنین، در زمستان بهتر است از آبیاری کمتر و کاهش تماس مستقیم آب با برگها استفاده شود تا از بروز بیماریهای قارچی جلوگیری شود.
- استفاده از دماسنج و رطوبتسنج میتواند به شما کمک کند که دما و رطوبت ایدهآل را بهراحتی برای بنفشه آفریقایی فراهم کنید. با اطلاع دقیق از دما و رطوبت محیط به کمک دستگاههای سرمایشی و گرمایشی دمای محیط را کنترل و از تغییرات زیاد دما در طول شبانه روز جلوگیری کرد. همچنین میتوان از دستگاههای رطوبتساز در اتاق استفاده کرد تا رطوبت مطلوب برای گیاه فراهم شود.
برای داشتن بنفشه آفریقایی شاداب و گلدهی مداوم، رعایت دما و رطوبت مناسب در مراحل مختلف رشد ضروری است. توجه به تغییرات دمایی روز و شب، شرایط فصلی و منطقه جغرافیایی نیز میتواند تاثیر بسزایی در سلامت گیاه داشته باشد. با آبیاری به موقع و شرایط محیطی مناسب، میتوانید از زیبایی این گیاه به طور مداوم لذت ببرید.