بنفشههای آفریقایی، گیاهانی زیبا و حساس هستند که با گلهای رنگارنگ و برگهای مخملی خود، جلوهای خاص به هر فضای داخلی میبخشند. این گیاهان محبوب آپارتمانی، به دلیل ظاهر جذاب و طبیعت حساسشان، نیازمند دقت و دانش ویژهای در نگهداری هستند تا بتوانند به بهترین شکل رشد کرده و گلدهی کنند.اگر با اصول نگهداری بنفشه آفریقایی آشنا هستید و به دنبال اطلاعاتی دقیق در مورد آبیاری بنفشه آفریقایی هستید، این مطلب برای شماست. در این مطلب، با ارائه راهنمایی جامع و کاربردی، شما را با نکات کلیدی آبیاری بنفشه آفریقایی آشنا میکنیم؛ نکاتی که هم از اصول علمی و هم از تجربیات عملی بهره میبرند و به شما کمک میکنند تا از این گیاه حساس بهخوبی مراقبت کنید.
اما اگر تازه با بنفشه آفریقایی آشنا شدهاید و نیازمند دانستن نکات اساسی نگهداری آن هستید، پیشنهاد میکنیم ابتدا مقاله “۹ گام برای نگهداری موفق بنفشه آفریقایی” را مطالعه کنید تا با نکات مهم نگهداری این گیاه بیشتر آشنا شوید.
فهرست مطالب
نیازهای آبیاری بنفشه آفریقایی
آبیاری بنفشههای آفریقایی به عوامل متعددی بستگی دارد که هر یک از این عوامل میتوانند تأثیرات عمیقی بر سلامت و رشد گیاه داشته باشند. این عوامل شامل مرحله رشد گیاه، ترکیب خاک، رطوبت محیط، و میزان نور هستند که هر یک به طور جداگانه و در تعامل با یکدیگر میتوانند نیازهای آبی گیاه را تعیین کنند.
مقدار آب مورد نیاز
بنفشههای آفریقایی به عنوان گیاهانی که از جنگلهای بارانی آفریقا منشأ گرفتهاند، نیاز به آبیاری منظم و مدیریت شده دارند. این گیاهان به رطوبت مداوم در خاک نیاز دارند اما از غرقاب شدن و آبیاری بیش از حد نیز بیزارند.
یکی از مهمترین اصول آبیاری بنفشههای آفریقایی، توجه به مرحله رشد گیاه است. گیاهان در مراحل مختلف رشد، نیازهای متفاوتی به آب دارند. در مراحل رشد اولیه، گیاهان نیاز بیشتری به آب دارند تا بتوانند به سرعت ریشههای خود را گسترش دهند و به یک ساختار قوی برسند. اما با گذشت زمان و ورود به مرحله گلدهی، نیاز به آب کاهش مییابد و گیاه به رطوبت کمتری نیاز دارد.
ترکیب خاک نیز نقش مهمی در مدیریت رطوبت ایفا میکند. خاکهای سبک و قابل نفوذ که توانایی حفظ رطوبت را دارند، بهترین گزینه برای بنفشههای آفریقایی هستند. این نوع خاکها به ریشهها اجازه میدهند تا به راحتی تنفس کنند و از کمبود اکسیژن جلوگیری میکنند.
رطوبت محیط نیز یکی دیگر از عوامل تأثیرگذار بر آبیاری است. بنفشههای آفریقایی در محیطهای مرطوب بهتر رشد میکنند و نیاز به آبیاری کمتری دارند. بنابراین، حفظ رطوبت مناسب در محیط نگهداری این گیاهان میتواند به بهبود وضعیت آنها کمک کند.
زمان مناسب برای آبیاری
بهترین زمان آبیاری زمانی است که چند سانتیمتر بالای خاک خشک شده باشد. نباید اجازه دهید که خاک کاملاً خشک شود زیرا ریشههای نازک و حساس گیاه ممکن است خشک شده و بمیرند. اگر گیاه شما بیش از حد پر از شاخ و برگ نیست، میتوانید انگشت خود را به داخل خاک فرو ببرید تا میزان خشکی را بررسی کنید. یکی دیگر از روشهای مؤثر برای تشخیص زمان آبیاری بنفشه آفریقایی، بررسی وزن گلدان است. زمانی که به وزن مرطوب گلدان عادت کردید، میتوانید با بلند کردن آن متوجه شوید که چه زمانی نیاز به آبیاری دارد. گلدان خشکتر از حالت معمول، سبکتر خواهد بود و اگر به آرامی آن را فشار دهید، ممکن است متوجه شوید که فضای هوایی بین بستر خاک و دیوارههای گلدان ایجاد شده است. در صورتیکه خاک گیاه کاملا خشک شده، از آبیاری با کود خودداری کنید.
دما و رطوبت محیط و جریان هوا نقش مهمی در تعیین زمان آبیاری دارند. هرچه محیط مرطوبتر باشد، نیاز به آبیاری کمتر است و جریان هوای بیشتر باعث افزایش دفعات آبیاری میشود. هرچند برنامهریزی دقیق برای آبیاری دشوار است (شرایط ممکن است تغییر کند)، ولی معمولاً گلدانهای بنفشه آفریقایی هر سه روز تا یک هفته یکبار از پایین آبیاری میشوند.
علائم نیاز به آب
برگهای بنفشه آفریقایی نیز میتوانند نشانههایی از نیاز به آبیاری را نشان دهند. این گیاهان معمولاً برگهای سفت و محکمی دارند و اگر بیش از حد خشک شوند، برگها شروع به پژمرده شدن و افتادگی میکنند. این تغییرات ابتدا در برگهای پایینی مشاهده میشود زیرا گیاه رطوبت مورد نیاز خود را از این برگها به برگهای جدیدتر منتقل میکند.
آب مناسب
- کیفیت آب: اگر کیفیت آب منطقه شما مناسب نیست، استفاده از آب تصفیهشده گزینه بهتری است. آبهای دارای کلر، فلوراید، یا مواد معدنی بالا میتوانند به گیاه آسیب برسانند و بهتر است از استفاده آنها خودداری کنید.
- دمای آب: توجه به دمای آب نیز بسیار مهم است. استفاده از آب سرد یا بسیار گرم میتواند به ریشهها شوک وارد کرده و باعث آسیب به گیاه و ایجاد لکه بر روی برگ شود. بهترین دما برای آب، دمای اتاق یا ولرم است.
برای تهیه آب مناسب میتوانید آب لولهکشی را به مدت یک شبانه روز در یک ظرف درباز قرار دهید، تا کلر آب خارج شود و همچنین آب با محیط هم دما شود.
مشکلات رایج در آبیاری بنفشه آفریقایی و راهحلها
آبیاری بیش از حد
این مشکل باعث پوسیدگی ریشه و زرد شدن برگها میشود. برای رفع این مشکل، اجازه دهید خاک بین دو آبیاری خشک شود.
آبیاری بیش از حد یکی از مشکلات رایج در نگهداری بنفشههای آفریقایی است که میتواند منجر به کاهش میزان اکسیژن موجود در خاک و آسیب به ریشهها شود. برای جلوگیری از این مشکل، باید از آبیاری بیش از حد خودداری کرده و اجازه دهید خاک تا حدی خشک شود.
کمبود اکسیژن در خاک میتواند تأثیرات منفی بر ریشهها و در نهایت کل گیاه داشته باشد. آبیاری بیش از حد و عدم زهکشی مناسب میتواند منجر به کاهش میزان اکسیژن در خاک شود که در نتیجه ریشهها نمیتوانند به درستی تنفس کنند و دچار پوسیدگی میشوند.
آبیاری کم
منجر به خشکی برگها و کاهش رشد گیاه میشود. برای حل این مشکل، نظم در آبیاری را رعایت کنید.
لکههای قهوهای روی برگها، پژمردگی و زردی برگها از جمله علائم بیماریهای ناشی از آبیاری نادرست هستند. با تنظیم میزان و زمان آبیاری میتوان از بروز این مشکلات جلوگیری کرد.
روشهای آبیاری بنفشه آفریقایی
سه روش اصلی برای آبیاری بنفشههای آفریقایی وجود دارد: آبیاری از بالا، آبیاری از پایین و آبیاری با فتیله. اگر یکی از دو روش اول را انتخاب میکنید، باید مراقب باشید که خاک را بیش از حد مرطوب نکنید و فقط زمانی آبیاری کنید که خاک خشک شده باشد.
آبیاری از بالا
آبیاری از بالا برای بنفشه آفریقایی معمولاً توصیه نمیشود، اما در صورتی که با دقت و به درستی انجام شود، این روش یک مزیت بزرگ دارد که دو روش دیگر ندارند. در این روش، آب با آرامی و با دقت به سطح خاک ریخته میشود تا تمام خاک به طور کامل اشباع شود و آب اضافی از سوراخهای زهکشی گلدان بیرون بیاید. به کمک جریان آب، نمکهای معدنی و احتمالاً نمکهای اضافی و کودهای تجمع یافته در خاک، از خاک خارج میشوند. این فرآیند به نام “شستشوی خاک” شناخته میشود. در صورت استفاده از سایر روشهای آبیاری، توصیه میشود که هر ماه یک بار از این روش آبیاری استفاده کنید.
آبیاری از پایین
در این روش، گلدان را در یک سینی یا ظرف حاوی آب قرار میدهید. آب از طریق منافذ زهکشی در کف گلدان جذب خاک میشود و به ریشهها میرسد. این روش باعث میشود که ریشههای بنفشه آفریقایی بهطور یکنواخت و بدون غرقاب شدن، به آب دسترسی پیدا کنند. برای اجرای این روش، مراحل زیر را دنبال کنید:
- یک سینی یا ظرف با عمق مناسب را پر از آب ولرم کنید.
- گلدان را به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه درون سینی قرار دهید تا خاک از پایین آب را جذب کند.
- پس از گذشت این زمان، گلدان را از سینی خارج کرده و اجازه دهید آب اضافی از منافذ زهکشی تخلیه شود.
- مطمئن شوید که گلدان بهخوبی زهکشی شده و آب در زیرگلدانی باقی نمانده باشد.
این روش برای کسانی که میخواهند از آبیاری بیش از حد یا آسیب به برگهای حساس بنفشه آفریقایی جلوگیری کنند، بسیار مناسب است.
آبیاری بنفشه آفریقایی به روش فتیلهای
در روش آبیاری با فتیله، نگرانی درباره زمان آبیاری کمتر است، زیرا خاک به محض خشک شدن آب را از مخزن جذب میکند، به شرطی که فتیله به درستی کار کند و درمخزن آب باشد. آبیاری با فتیله یک راه ساده و مؤثر برای نگهداری منظم رطوبت خاک است. برای این کار یک مخزن آب زیر گلدان قرار دهید. فتیله خارج شده از زیر گلدان را داخل مخزن بگذارید، فتیله بهطور مداوم آب موردنیاز را به خاک منتقل میکند. تجربه ثابت کرده است، این روش آبیاری برای افراد شاغل، کسانی که مشغله زیادی دارند و یا دائم در سفر هستند، یکی از مهمترین نکات نگهداری بنفشه آفریقایی است.
به جای استفاده از مخزن جداگانه برای گلدان می توان از گلدانهای خودآبیار استفاده کرد.گلدانهای خود آبیار از دو قسمت تشکیل شدهاند: گلدان بیرونی که مخزن آب است و گلدان داخلی که از طریق دیوارههای خود رطوبت را به خاک انتقال میدهد. بعضی از گلدانهای خودآبیار دارای فتیله هستند.
انتخاب فتیله مناسب
- فتیله نخی: نخی بودن این نوع فتیلهها باعث جذب خوب آب میشود. این فتیلهها به دلیل جنس طبیعی خود، با محیط زیست نیز سازگارند، اما ممکن است با گذشت زمان تجزیه شده و نیاز به تعویض داشته باشند.
- فتیله پنبهای: فتیلههای پنبهای نیز جذب و انتقال آب بالایی دارند و نسبت به فتیلههای نخی ماندگاری بیشتری دارند.
- فتیله نایلونی: این نوع فتیلهها از الیاف مصنوعی ساخته شدهاند و به دلیل مقاومت بیشتر در برابر تجزیه و پوسیدگی، برای مدت طولانیتری کارایی دارند. اما ممکن است به اندازه فتیلههای طبیعی دوستدار محیط زیست نباشند.
روش کار گذاشتن فتیله
قبل از استفاده حتما فتیله را با آب و صابون بشویید زیرا ممکن است چرب باشد و آب نکشد. ریسمان باید در موقع کارگذاری خیس باشد که از قدرت آبگیری آن مطمئن شده باشید. برای قراردادن ریسمان در خاک از یک تکه سیم فلزی باریک و نرم استفاده کنید. یک سر سیم را خم کرده (مثل دسته عصا)، سپس یک سر ریسمان را به آن گیر داده و از یکی از سوراخهای زیر گلدان به داخل خاک بفرستید. سیم را از سطح خاک خارج کنید فتیله را از سیم درآورده و به پایین بکشید تا زیر سطح خاک قرار گیرد. توجه کنید که هنگام بیرون کسیدن سیم از سطح خاک برگها را زخمی نکنید.
بعد از نصب فتیله حتما یکبار بوته را از بالا آب بدهیدبطوریکه آب از ریسمان بچکد. این عمل برای برقراری ارتباط بین فتیله و خاک لازم است. سپس فتیله را وارد مخزن آب نمایید .
در این مطلب به بررسی روشهای صحیح آبیاری بنفشه آفریقایی پرداختیم. با رعایت نکات ذکر شده میتوانید از سلامت و زیبایی این گیاه لذت ببرید. آبیاری صحیح نه تنها به رشد بهتر گیاه کمک میکند بلکه از بروز بیماریها نیز جلوگیری میکند.
منابع:
- https://africanvioletsocietyofamerica.org/
- https://raze-rooyesh.com/
- کتاب پرورش بنفشه آفریقایی به زبان ساده (پرویز پروینمهر، پریسا پروینمهر)